Merkenrecht
Het merk van jouw product of dienst is ontzettend belangrijk. De kracht van een merk is dat het zorgt voor naamsbekendheid en het promoot de unieke eigenschappen. Je wilt dus niet dat de concurrentie jouw merk misbruikt of meelift op het succes. Daarom is het belangrijk om je merk te beschermen tegen acties van derden. Wettelijke bescherming verkrijg je door het merk te laten registreren. Na de registratie ben je in het bezit van het merkenrecht. Voor het zover is, komt er wel een aantal zaken bij kijken.
Merkenrecht vereist ondercheidend vermogen
De merkregistratie moet voldoen aan een aantal wettelijke regels. De aanvragen voor merkregistraties in Nederland worden behandeld door het Benelux-Bureau voor de Intellectuele Eigendom. Zij beoordelen of een aanvraag voldoet aan de geldende regels. Het gaat er vooral om of een merk onderscheidend genoeg is ten opzichte van al geregistreerde merken. De totaalindruk van de woord- en beeldelementen die een merk geeft, is hierbij leidend. Een merk als beschrijving van producten en/of diensten is bijvoorbeeld totaal niet onderscheidend. Juridisch gezien is zo’n merk dan ook geen merk.
Waarom moet een merk onderscheidend zijn?
Een merkregistratie heeft het alleenrecht voor het gebruik van het merk voor bepaalde producten en diensten. Het zou vreemd zijn als je deze monopolie hebt voor een algemene beschrijving van producten. Niemand anders mag dit dan nog gebruiken. Vandaar dat een merk onderscheidend dient te zijn. Bijvoorbeeld: het toekennen van het alleenrecht op het woord ‘slager’ voor slagersdiensten, betekent dat geen enkele slager het woord ‘slager’ nog mag gebruiken. ‘Slager’ als handelsnaam voor een elektronicazaak mag bijvoorbeeld wel. Er bestaat geen vast criterium om vast te stellen of iets voldoende onderscheidend is.
Geweigerde aanvraag
Als een merk niet onderscheidend genoeg is, dan wordt de aanvraag geweigerd. De gemaakte kosten worden tevens niet vergoed en is er dus geen sprake van merkbescherming. Een gebrek aan onderscheidend vermogen en een te beschrijvende merknaam zijn de twee belangrijkste redenen waarom merkregistraties geweigerd worden. Maar ook deze redenen komen voor: een merk is misleidend, een merk is een officieel embleem van een staat of internationale organisatie of een teken lijkt veel op een beschermde geografische aanduiding of een traditionele aanduiding voor wijn of een gegarandeerde traditionele specialiteit.
Is jouw merk nog vrij om te registreren?
Concurrentie maakt bezwaar
Ook de concurrentie kan roet in het eten gooien. Als derden vinden dat er veel overeenkomsten zijn tussen het merk van hen en die van jou, dan hebben zij de mogelijkheid om bezwaar te maken. Om zulke verrassingen te voorkomen, is het altijd verstandig een merkenonderzoek te doen. Wanneer je er zeker van bent dat je merk voldoende onderscheidend is, kun je het merk registreren. Staat jouw merk geregistreerd? Bekijk dan of er ook overeenkomsten zijn tussen de producten en diensten waarvoor het merk geregistreerd staat. Als er overeenkomsten bestaan en je registreert het merk toch, dan loop je het risico merkinbreuk te plegen.
Welke soorten merken bestaan er?
De overheidsinstantie wil bij de aanvraag weten welke soort merk je wilt registreren. In totaal bestaan er tien verschillende typen. De meest gebruikte zijn woordmerken, zuivere beeldmerk of beeldmerken met woordelementen.
- Woordmerk: het woordmerk bestaat uit alfanumerieke tekens (letters en cijfers). Een product of dienst draagt dus een naam.
- Beeldmerk: het beeldmerk is nog weer onder te verdelen in twee verschillende categorieën:
- Zuiver beeldmerk: hier gaat het om een logo of etiket met enkel beeldelementen en dus geen tekens.
- Beeldmerk met woordelementen: dit merk is een combinatie van beeld- en woordelementen.
Nog meer soorten merken
De overige, minder gebruikte, soorten merken zijn:
- Vormmerk: een vorm van een product of een verpakking is het merk.
- Kleurmerk: een (combinatie van een) kleur vertegenwoordigt het merk. Een voorbeeld hiervan: het blauw van de gastankje van CampingGaz.
- Klankmerk: dit betreft vaak reclamejingles, waarbij de jingle zorgt voor herkenbaarheid. Denk bijvoorbeeld aan het deuntje van Haribo.
- Patroonmerk: een reeks elementen die op regelmatige wijze herhaald worden, vormen het merk.
- Positiemerk: het merk is op specifieke wijze aangebracht of geplaatst op een product. Ter illustratie: het rode labeltje aan de broekzakken van Levi’s jeans.
- Bewegingsmerk: dit merk wordt gevormd door een beweging of wijziging van de positie van de bestandsdelen van een merk. Bijvoorbeeld: een video zonder geluid.
- Multimediamerk: dit merk bestaat uit beelden en klanken, bijvoorbeeld een kort videofragment met geluid.
- Hologrammerken: een merk heeft holografische kenmerken.
Individueel merk, een collectief of certificeringsmerk
O0k wil de overheidsinstantie weten of jouw merk een individueel merk, een collectief of certificeringsmerk is. De meeste merken zijn individuele merken, wat wil zeggen dat een merk producten of diensten van onderscheidt ten opzichte van andere ondernemingen. Het collectief merk wordt gebruikt door verenigingen. Het collectief merk geeft aan dat producten of diensten afkomstig zijn van verenigingsleden. Houders van certificeringsmerken garanderen dat producten of diensten voldoen aan bepaalde kenmerken. Dit kunnen bijvoorbeeld bepaalde productiekenmerken of specifieke kwaliteitseisen zijn. Alle mogelijke kenmerken kunnen in principe gecertificeerd worden.
Hoe werk classificatie binnen het merkenrecht?
Een belangrijke stap in de aanvraagprocedure is het bepalen voor welke producten en/of diensten jij het merk wilt registreren. Dit heet ook wel de classificatie van het merk. De klassen bepalen de omvang van het alleenrecht dat een merk heeft. Merkenrecht is dus alleen van toepassing op de geclassificeerde producten en/of diensten. Voor het bepalen van de klassen, wordt het systeem van Nice gebruikt. Dit geldt wereldwijd als de standaard. Het classificatiesysteem verdeelt producten en diensten over 44 klassen (categorieën). Bij de aanvraag van merkregistratie kun je hieruit een keuze maken.
R-teken als bewijs
Ieder geregistreerd merk mag het r-teken gebruiken in uitingen. Het r-teken toont normaliter aan dat een merk het merkenrecht bezit. Echter is er geen wet die verbiedt dit teken te gebruiken. Dus niet-geregistreerde merken mogen het zonder problemen gebruiken. Of een merk geregistreerd staat, is te controleren via het merkenregister. Het r-teken straalt professionaliteit uit en is wereldwijd erkend. Om als geregistreerd merk vertrouwen te wekken b, is het gebruik van het r-teken aan te raden.
